അക്ഷരശ്ലോകക്കാര്‍ ഏതു തരം ശ്ലോകങ്ങളാണ് പഠിക്കേണ്ടത്? ഈ ചോദ്യത്തിനു പല ഉത്തരങ്ങളും ലഭിക്കും. മിക്ക ഉന്നതന്മാരും സര്‍വ്വജ്ഞന്മാരും പറയുന്നതു സാഹിത്യമൂല്യം കൂടുതലുള്ള ശ്ലോകങ്ങള്‍ തെരഞ്ഞെടുത്തു പഠിക്കണം എന്നാണ്(അവരുടെ പ്രശംസയും മാര്‍ക്കും നേടാനാണല്ലോ നാം ശ്ലോകം ചൊല്ലുന്നത്). ചില കലാകോവിദന്മാര്‍ പറയുന്നതു ശ്രോതാക്കള്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന ശ്ലോകങ്ങള്‍ തെരഞ്ഞെടുത്തു പഠിക്കണം എന്നാണ് (ശ്രോതാക്കളെ ആഹ്ലാദിപ്പിക്കല്‍ ആണല്ലോ അക്ഷരശ്ലോകത്തിന്റെ ഏക ലക്‌ഷ്യം).
എന്നാല്‍ യഥാര്‍ത്ഥ്യം ഇതില്‍ നിന്നൊക്കെ വളരെ അകലെയാണ്. അക്ഷരശ്ലോകക്കാര്‍ക്കു ശ്ലോകം തെരഞ്ഞെടുക്കാന്‍ സമ്പൂര്‍ണ്ണസ്വാതന്ത്ര്യം ഉണ്ട്. അവരവര്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെട്ട ഏതു ശ്ലോകവും തെരഞ്ഞെടുത്തു പഠിക്കാം. ജഡ്ജിമാര്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെടുമോ ശ്രോതാക്കള്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെടുമോ ഉന്നതന്മാര്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെടുമോ എന്നൊന്നും ചിന്തിച്ചു തല പുണ്ണാക്കേണ്ട യാതൊരാവശ്യവും ഇല്ല.
അക്ഷരം യോജിക്കണം, അനുഷ്ടുപ്പ് പാടില്ല മുതലായ നിയമങ്ങള്‍ക്കു വിധേയമായി നിങ്ങള്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെട്ട ഏതു ശ്ലോകവും പഠിക്കാനും ചൊല്ലാനും ഉള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം നിങ്ങള്‍ക്കുണ്ട്‌. അതില്‍ സാഹിത്യമൂല്യം കുറവായാലും യാതൊരു കുഴപ്പവും ഇല്ല. ചിലപ്പോള്‍ നിങ്ങള്‍ സ്വയം നിര്‍മ്മിച്ച ശ്ലോകം ആയിരിക്കാം. അതു വെറും നാല്‍ക്കാലിയാണെന്നു നിരൂപകന്മാര്‍ പഴിച്ചേക്കാം. അതൊന്നും ഒരു പ്രശ്നമേ അല്ല. അക്ഷരം ഒക്കുന്നതും അനുഷ്ടുപ്പ് അല്ലാത്തതും ആയ ഒരു ശ്ലോകം സ്വന്തം ഓര്‍മ്മയില്‍ നിന്നു ചൊല്ലണം എന്നു മാത്രമേ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നുള്ളൂ. “ഈ ശ്ലോകം എനിക്ക് ഇഷ്ടപ്പെട്ടില്ല. അതുകൊണ്ട് ഞാന്‍ ഇയാളെ അക്ഷരശ്ലോകവിദഗ്ദ്ധനായി അംഗീകരിക്കുകയില്ല” എന്നു പറയാന്‍ ഒരു ജഡ്ജിക്കും അധികാരമില്ല. വിവരമുള്ള ഒരു ജഡ്ജിയും അങ്ങനെ പറയുകയും ഇല്ല.
ശ്ലോകമോ അതു ചൊല്ലിയ ശൈലിയോ ആര്‍ക്കെങ്കിലും ഇഷ്ടപ്പെട്ടില്ല എന്നു പറഞ്ഞു നിങ്ങളെ എലിമിനേറ്റു ചെയ്യുന്നവന്‍ നിങ്ങളോടു കടുത്ത അനീതിയാണു കാണിക്കുന്നത്. അനീതി കാണിക്കുന്നവന്റെ മുമ്പില്‍ ഓച്ഛാനിച്ചു നിന്നാല്‍ കൂടുതല്‍ കൂടുതല്‍ അനീതി സഹിക്കേണ്ടി വരും.
ഒരു ശ്ലോകം നിങ്ങള്‍ക്ക് ഇഷ്ടപ്പെട്ടാല്‍ അതാണ് ഏറ്റവും വലിയ കാര്യം. അതിനെക്കാള്‍ വലുതായി മറ്റൊന്നും ഇല്ല. അക്ഷരശ്ലോകവേദിയിലെ രാജാവു ശ്ലോകം ചൊല്ലുന്നവനാണ്. അവന്‍റെ ഇഷ്ടത്തിനെക്കാള്‍ ഉയരത്തിലല്ല ജഡ്ജിമാരുടെയോ ആസ്വാദകന്മാരുടെയോ പ്രാസംഗികന്മാരുടെയോ ഇഷ്ടം. നഴ്സറി സ്കൂളിലെ രാജാവു ശിശുവാണ്. അദ്ധ്യാപികയോ ഹെഡ്മാസ്റ്ററോ മാനേജരോ ആരുമല്ല. സ്കൂള്‍ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നതു തന്നെ ശിശുവിനു വേണ്ടിയാണ്. ശമ്പളം വാങ്ങുന്നവര്‍ക്കോ ഭരിക്കുന്നവര്‍ക്കോ വേണ്ടിയല്ല. അതുപോലെ അക്ഷരശ്ലോകം സൃഷ്ടിച്ചതു ശ്ലോകം ചൊല്ലുന്നവര്‍ക്കു വേണ്ടിയാണ്. ശ്ലോകത്തെപ്പറ്റി ഘോരഘോരം പ്രസംഗിച്ചു നടക്കുന്ന ഉന്നതന്മാര്‍ക്കോ മാര്‍ക്കിട്ട് എലിമിനേറ്റു ചെയ്യുന്ന ജഡ്ജിമാര്‍ക്കോ ഉപദേശങ്ങള്‍ തട്ടി മൂളിക്കുന്ന ആസ്വാദകവരേണ്യന്മാര്‍ക്കോ വേണ്ടിയല്ല. നിങ്ങള്‍ ചൊല്ലിയ ശ്ലോകത്തിനു മൂല്യം കുറവാണ് എന്നു പറഞ്ഞു നിങ്ങളെ ഇകഴ്ത്താനോ പുറന്തള്ളാനോ ലോകത്ത് ഒരു ശക്തിക്കും അധികാരമില്ല. ജഡ്ജിയായി വരുന്നവന്‍ ഉന്നതനോ സര്‍വ്വജ്ഞനോ പണ്ഡിതാഗ്രേസരനോ മഹാകവിയോ കലാകോവിദനോ കോടീശ്വരനോ ആരും ആയിക്കൊള്ളട്ടെ, അവന്‍റെ താല്‍പര്യം നിങ്ങളുടെ താല്‍പര്യത്തെക്കാള്‍ ഒട്ടും വലുതല്ല. നിങ്ങളുടെയും നിങ്ങള്‍ ചൊല്ലിയ ശ്ലോകത്തിന്റെയും മൂല്യം അളന്ന് അവന്‍ ഇടുന്ന മാര്‍ക്കിനു പുല്ലുവിലയേ നിങ്ങള്‍ കല്പ്പിക്കേണ്ടതുള്ളു.
ജഡ്ജിയായി വരുന്നവന്‍ ദേവേന്ദ്രനോ അവന്‍റെ അപ്പന്‍ മുത്തുപ്പട്ടര്‍ തന്നെയോ ആയാലും അവന്‍റെ ഇഷ്ടം നിങ്ങളുടെ ഇഷ്ടത്തെക്കാള്‍ വലുതല്ല. ത എന്ന അക്ഷരം കിട്ടുമ്പോള്‍ തീപ്പെട്ടി പണ്ടില്ല എന്ന ശ്ലോകം ചൊല്ലാനാണു നിങ്ങള്‍ക്ക് ഇഷ്ടമെങ്കില്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് അതു തന്നെ ചൊല്ലാന്‍ അനിഷേദ്ധ്യമായ അവകാശമുണ്ട്‌. നിങ്ങള്‍ അതു ചൊല്ലരുത് എന്നു പറയാനോ ചൊല്ലിയാല്‍ മൂല്യം കുറച്ചു കല്‍പ്പിച്ചു ശിക്ഷിക്കാനോ ലോകത്ത് ഒരു ശക്തിക്കും അധികാരമില്ല. ജഡ്ജി എത്ര വലിയവന്‍ ആയിരുന്നാലും ഇക്കാര്യത്തില്‍ അവന്‍റെ അഭിപ്രായം കുമ്പളങ്ങയുടെ മൂടായി കരുതിയാല്‍ മതി.
ഇന്‍ഡ്യാക്കാരെ വിലയില്ലാത്തവര്‍ എന്നു പറഞ്ഞു ചവിട്ടാന്‍ ബ്രിട്ടീഷുകാര്‍ക്ക് എത്രത്തോളം അവകാശമുണ്ടോ അത്രത്തോളം അവകാശം മാത്രമേ അക്ഷരശ്ലോകക്കാരെ മൂല്യം കുറഞ്ഞവര്‍ എന്നു മുദ്ര കുത്തി പുറന്തള്ളാന്‍ അക്ഷരശ്ലോകസര്‍വ്വജ്ഞന്മാരായി ഭാവിച്ചു ഞെളിഞ്ഞു നടക്കുന്ന ഈ ഉന്നതന്മാര്‍ക്കും ഉള്ളൂ.
